Siteler arası komut dosyası çalıştırma XSS Nedir? Cross-Site Scripting Açığı Nasıl Çözülür? genellikle güvenilir ve meşru bir web sitesindeki bir güvenlik açığından yararlanarak siber suç işlemenin bir yoludur. Bu taktik, tarayıcıları hedef alarak veri çalma, hesaplara erişim sağlama gibi hedeflere yöneliktir. Ancak, aynı zamanda web sitelerini manipüle etmek ve tehlikeye atmak için de kullanılabilir.
XSS (Cross-Site Scripting) Nedir?
XSS saldırısı, genellikle savunmasız bir web uygulamasının bir parçası olarak kötü niyetli kodun çalıştırılmasını içeren bir siber saldırı yöntemidir. Diğer saldırı vektörleri gibi SQL enjeksiyonları gibi saldırı türlerinden farklı olarak, XSS saldırıları doğrudan uygulamayı hedeflemez; öncelikle kullanıcıları hedefler.
XSS (Cross-Site Scripting) Nasıl Çalışır?
Bilgisayar korsanları, XSS saldırısı gerçekleştirmek için öncelikle hedefledikleri kişinin sıklıkla ziyaret ettiği bir web sitesine kötü amaçlı kodu enjekte etmek için bir yol bulmak zorundadır. Bu kötü niyetli kod, web sayfası yüklendiğinde veya kullanıcı belirli öğelerin üzerine geldiğinde tetiklenebilir.
Eğer web sitesi veya uygulama uygun veri temizliği sağlamıyorsa, kötü amaçlı kod hedeflenen kişinin sistemine saldırabilir. Çünkü bu kod, güvenilir bir web sitesinden geldiği için tarayıcı tarafından otomatik olarak çalıştırılır, meşruiyeti sorgulanmaz.
Kötü amaçlı kod, güvenilir bir web sitesinin kimliği altında hareket ettiği için, tarayıcıda saklanan potansiyel hassas bilgilere erişebilir. Bu bilgiler arasında oturum belirteçleri ve çerezler gibi veriler bulunabilir.
XSS (Cross-Site Scripting) Saldırılarının Sebepleri
Siteler arası komut dosyası çalıştırma (XSS) saldırıları, genellikle aşağıdaki senaryolarda gerçekleşir:
- Veriler, bir web uygulamasına güvenilmeyen bir kaynaktan, genellikle bir web isteğinden, girer.
- Veriler, doğrulanmadan önce bir web kullanıcısına gönderilen dinamik içeriğe dahil edilir.
- Web tarayıcısına gönderilen kötü amaçlı içerik, genellikle bir JavaScript parçası olarak gelir, ancak HTML, Flash veya tarayıcının yürütebileceği diğer kod türlerini de içerebilir.
XSS saldırıları çeşitli şekillerde gerçekleşebilir ve neredeyse sınırsızdır. Bununla birlikte, tipik olarak saldırılar, özel verilerin bilgisayar korsanına iletilmesini, kullanıcının bilgisayar korsanının kontrolü altındaki web içeriğine yönlendirilmesini veya kullanıcının makinesinde diğer kötü amaçlı işlemlerin gerçekleştirilmesini içerir.
XSS (Cross-Site Scripting) Saldırılarını Tespit Etme
XSS güvenlik açıklarını tespit etmenin en kolay yolu, bir güvenlik açığı tarayıcısı kullanmaktır. Bunlar, web sayfalarını analiz ederek potansiyel XSS zafiyetlerini tespit edebilir. Ancak, bu tür araçlar kodlama bilgisi gerektirebilir ve bu yüzden biraz karmaşık olabilir.
Open Web Application Security Project (OWASP), XSS saldırılarından korunmak için şu önlemleri önerir:
- Girdilerin HTML veya JavaScript ile aynı HTTP yanıtlarında taşınmadığından emin olun. Bu, kullanıcı girdilerinin doğrudan HTML veya JavaScript kodu olarak işlenmediğinden emin olmak anlamına gelir. Veriler, güvenli bir şekilde işlenmeli ve çıktıya yerleştirilmelidir.
- Tüm verileri aktarım için kodlayın. Özellikle, kendi veritabanınızdan gelen referans değerlerini güvenilir olmayan bir şekilde işlememeye özen gösterin. Kullanıcı girdileri veya dış kaynaklardan alınan veriler, güvenli bir şekilde kodlanmalı ve temizlenmelidir.
- Verilerin belge nesne modeline (DOM) nasıl eklendiği konusunda dikkatli olun. Kötü niyetli kullanıcılar, DOM tabanlı XSS saldırıları yoluyla doğrudan web sayfasını hedefleyebilirler. Bu nedenle, veriler DOM’a eklenirken güvenlik önlemleri alınmalıdır.
Bu önlemler, XSS saldırılarına karşı daha dirençli bir uygulama geliştirmenize yardımcı olabilir.
XSS Saldırı Türleri
XSS’nin üç ana türü vardır: stored, reflected ve DOM tabanlı XSS saldırıları.
Stored XSS (Depolanan XSS), web uygulamalarında yaygın olarak bulunan bir güvenlik açığı türüdür. Bu tür bir XSS saldırısı, saldırganın kötü niyetli kodu (genellikle JavaScript) sunucuya kaydederek veya depolayarak gerçekleştirilir. Bu kötü niyetli kod daha sonra bir kullanıcı tarafından web uygulamasına erişildiğinde çalıştırılır.
Reflected XSS (Yansıyan XSS), kullanıcıların kötü niyetli bir web sitesine veya bir web uygulamasına girdiği verilerin, sunucu tarafından işlenip geri döndürülmesi sırasında oluşan bir güvenlik açığıdır. Bu tür XSS saldırıları, kullanıcıya özgü bir bağlantı veya istek aracılığıyla gerçekleştirilir.
DOM Tabanlı XSS (Cross-Site Scripting), geleneksel XSS saldırılarından farklı olarak, sunucu tarafında değil, istemci tarafında gerçekleşen bir güvenlik açığıdır. Bu tür XSS saldırıları, tarayıcı tarafından dinamik olarak oluşturulan içeriği hedefler.
XSS Saldırılarının İşletmelere Olumsuz Etkileri
SS saldırılarının sonuçları oldukça yıkıcı olabilir. Güvenlik açığı bulunan bir uygulamaya enjekte edilen kod, hassas verilerin sızdırılmasına veya kullanıcının cihazına kötü amaçlı yazılımın yüklenmesine neden olabilir. Bilgisayar korsanları, oturum kimlik bilgileri üzerinden yetkili bir kullanıcı rolüne bürünerek o hesap üzerinden yetkili eylemleri gerçekleştirebilirler.
XSS ayrıca bir işletmenin itibarını da ciddi şekilde etkileyebilir. Bir saldırgan, içeriği değiştirerek şirketin imajını zedeleyebilir veya yanlış bilgi yayarak bir kurumsal web sitesini tahrif edebilir. Eğer hedef bir devlet web sitesi ise veya kriz zamanlarında hayati bilgiler sağlıyorsa, bu tür bir saldırı özellikle tehlikeli olabilir.
Bir bilgisayar korsanı, hedef web sitesini ziyaret eden kullanıcıları yanıltıcı talimatlarla manipüle ederek, davranışlarını yanlış yönlendirebilir. Bu durum, güvenliği kritik olan bir web sitesi veya kriz durumunda kullanıcıların güvenilir bilgilere ihtiyaç duyduğu bir durumda, ciddi sonuçlara yol açabilir.
XSS’nin Hedefleri Hangi Dillerdir?
Kullanıcı girişi, web uygulamaları için önemli bir özelliktir. Ancak, bu girişlerin doğru bir şekilde temizlenmemesi, XSS saldırısı riskini artırabilir. XSS saldırıları, genellikle JavaScript kullanılarak gerçekleştirilir, ancak HTML, Flash, VBScript, CSS ve diğer web geliştirme dillerini ve çerçevelerini etkileyebilir. Bu nedenle, geliştiricilerin kullanıcı girişlerini güvenli bir şekilde işlemesi ve gerektiğinde temizlemesi önemlidir.
XSS ve SQL Injection Saldırıları Arasındaki Fark Nedir?
Hem SQL enjeksiyonu hem de XSS saldırısı yaygın bilgisayar korsanlığı teknikleri olsa da, ikisi arasında birkaç önemli fark vardır. Bunlar aşağıdaki şekildedir:
SQL enjeksiyon saldırısı | Siteler arası komut dosyası saldırısı | |
Saldırı Tanımı | Bilgisayar korsanlarının veri odaklı uygulamaları hedeflediği ve belirli eylemleri gerçekleştirerek kullanıcı/kuruluş veri tabanlarını tehlikeye attığı bir saldırı tekniğidir. | Bilgisayar korsanlarının, kontrol edebildikleri hedefli kullanıcıların tarayıcılarında kötü amaçlı kod yürüttüğü bir saldırı tekniğidir. |
Giriş Noktası | SQL saldırısında ilk erişim, yönlendirmeli uzlaşma tekniği ile sağlanır. | XSS saldırısında ilk erişim, halka açık uygulama tekniğinden yararlanılarak sağlanır. |
Saldırı Tekniği | Bilgisayar korsanı, web formu giriş alanına kötü amaçlı SQL sorguları ekler. | Bilgisayar korsanı, kötü amaçlı istemci tarafı komut dosyalarını web sayfalarına/web sitelerine enjekte eder. |
Etki | Yürütme başarılı olduğunda, bilgisayar korsanını mevcut veri tabanını ekleyebilir, silebilir veya değiştirebilir ve güvenlik kontrollerini atlayabilir. | Başarılı yürütmenin ardından, bilgisayar korsanı oturum ele geçirme, kimlik bilgisi hırsızlığı, veri hırsızlığı, kullanıcının kimliğine bürünme, hesap ele geçirme vb. işlemler gerçekleştirebilir. |
Saldırı Dili | Saldırıda kullanılan en yaygın dil SQL’dir. | Saldırıda kullanılan en yaygın dil JavaScript’tir. |
XSS Test Araçları
Siteler arası komut dosyası çalıştırma (XSS) saldırısı, siber güvenlik açısından büyük bir tehdit oluşturduğundan, bu tür saldırıları otomatik olarak test etmek için birçok araç bulunmaktadır. Nesus ve Nikto gibi araçlar, olası XSS güvenlik açıklarını tespit etmek için kullanılabilir ve genellikle güvenilir kabul edilirler.
SOAP UI, potansiyel XSS saldırılarına karşı güçlü bir araç olarak kabul edilir. Bu araç, bu tür saldırıları test etmek için hazır şablonlar içerir ve test sürecini kolaylaştırır. Ancak, bu tür güvenlik açıklarını test etmek için SOAP UI ile API düzeyinde testin otomatikleştirilmiş olması gerekmektedir.
Tarayıcı eklentileri, XSS gibi siber saldırılara karşı test etmek için başka bir çözüm olabilir, ancak genellikle bu tür saldırıları tespit etme konusunda daha zayıf olarak değerlendirilirler.
Otomatik testlerin yapılması önemli olsa da, bu tür saldırıları test ederken testi yapan kişinin konu hakkında iyi bilgi sahibi olması ve sonuçları doğru bir şekilde analiz edebilmesi gerekmektedir. Ayrıca, uzmanlık seviyesi de test aracının seçiminde önemli bir faktördür. Güvenlik açıklarını otomatik araçlarla taramanın yanı sıra, manuel testlerin de önemli olduğu unutulmamalıdır. Manuel testler, test eden kişinin sonuçları daha detaylı bir şekilde görebilmesini ve analiz edebilmesini sağlar.
XSS ile Neler Yapılabilir?
Siteler arası komut dosyası çalıştırma (XSS) saldırısı gerçekleştiren bilgisayar korsanlarının amacı genellikle kötü niyetlidir ve çeşitli hedefleri olabilir. Bu hedefler arasında şunlar yer alabilir:
- Oturum kimlikleri gibi hassas verilere erişme.
- Hesapları ele geçirmek için bilgisayar korsanının kimliğine bürünme.
- Hassas bilgileri veya oturum açma kimlik bilgilerini çalmak.
- Truva atı saldırıları gerçekleştirme, sistemlere zararlı yazılımlar bulaştırma.
- Site davranışını manipüle etme ve içeriği değiştirme.
- Kötü amaçlı yönlendirmeler yapma.
Bu tür saldırıların şirketler üzerindeki etkisi oldukça yıkıcı olabilir. Kullanıcılar, web sitenizin veya markanızın güvensiz, gayri meşru veya hileli olduğuna inanarak sizinle iş yapmayı bırakabilir. Bu güven bir kez kırıldığında, onu geri kazanmak son derece zordur. Bu nedenle, XSS saldırılarına karşı etkili bir şekilde korunmak ve bu tür güvenlik açıklarını önlemek önemlidir.
Siteler Arası aKomut Dosyasına Karşı Nasıl Korunulur?
Siteler Arası Komut Dosyası saldırılarına karşı korunmak için aşağıdaki ipuçları yardımcı olabilir:
- Bağımlılıkların Güncel Tutulması: Güvenlik açığı yönetimi programları benimseyerek, yayınlanan yamaları hızlıca uygulayın. Ayrıca, bloke edilmiş kod kitaplıklarını kontrol edin, üçüncü taraf kod bağımlılığını minimuma indirin ve kod kitaplıklarına güvenli bir şekilde erişim sağlayın.
- Düzenli Güvenlik Denetimleri: En iyi kodlama uygulamalarına uyduğunuzda bile, güncelleme sırasında yapılan hatalar nedeniyle XSS güvenlik açıkları ortaya çıkabilir. Web sitelerinizi veya uygulamalarınızı düzenli olarak güvenlik açıklarına karşı tarayarak, olası zafiyetleri tespit edebilir ve düzeltebilirsiniz.
- Güvenlik Duvarı Kurun: XSS saldırılarından korunmanın bir yolu, sitenize ek bir koruma katmanı sağlayan ve XSS saldırısı gibi etkinlikleri sürekli olarak tarama ve engelleme yeteneği olan bir web uygulama güvenlik duvarı (WAF) kullanmaktır. Ancak, WAF’ler %100 koruma sağlayamaz ve genellikle son çare olarak düşünülmelidir.
- Kullanıcı Girişlerini Doğrulayın: XSS saldırılarını önlemenin bir diğer yolu, her giriş alanını doğrulamaktır. Mümkün olduğunca, kullanıcı girişlerini belirli bir listeyle sınırlayın. Örneğin, alfanümerik içeriği zorunlu kılabilir ve XSS’de kullanılan HTML veya etiketleri engelleyebilirsiniz.
- Çıkış Verilerini Kodlayın: Kullanıcı tarafından kontrol edilebilen verilerin HTTP yanıtlarında çıktı olarak sunulduğu noktalarda, çıktının etkin içerik olarak yorumlanmasını önlemek için kodlama yapın. Bu, URL, HTML, JavaScript ve CSS kodlama kombinasyonlarını içerebilir, çünkü çıktı içeriği çeşidine bağlı olarak değişebilir.
- İçerik Güvenliği Politikası (CSP) Oluşturun: Bir içerik güvenliği politikası (CSP) oluşturmak ve uygulamak, Siteler Arası Komut Dosyası Çalıştırma ve diğer güvenlik açıklarını azaltmanın etkili bir yoludur. CSP, tarayıcılara, yalnızca belirli URL’lerden komut dosyalarını yüklemelerine ve çalıştırmalarına izin verir. Sunucu, istemcinin tarayıcısının güvenilmeyen bir URL’den komut dosyası yürütmesini engeller. CSP, yalnızca belirli alan adlarının çalışabileceği bir izin verilenler listesi oluşturarak XSS’yi engeller.
- Güvenli Tanımlama Bilgileri Kullanın: Kötü amaçlı JavaScript, kullanıcıların oturum kimliklerini içeren çerezleri çalmak için kullanılabilir. Bu nedenle, tanımlama bilgilerini yalnızca HTTP olarak işaretleyerek tarayıcı tarafından alınabilecek, saklanabilecek ve gönderilebilecek, ancak JavaScript tarafından okunamayacak veya değiştirilemeyecek şekilde güvenli hale getirin. Ayrıca, belirli bir IP adresine bağlamak gibi diğer sıkı çerez kurallarını da benimseyebilirsiniz, bu da bilgisayar korsanlarının XSS saldırıları sırasında çerezlere erişimini kısıtlar.