Unutulma hakkı, bireyin mahremiyet hakkının bir parçasıdır. Kamuya açık bilgileri internet aramasından, veri tabanlarından ve web sitelerinden artık gerek olmadığında kaldırma hakkıdır.
İnternet, verileri bir portaldan diğerine aktaran ağlardan oluşur. Bir kişi çevrimiçi içerik yayınladığında veya hatta bir web sitesini görüntülediğinde, bir veri aktarımı gerçekleşir.
Unutulma hakkı, aşağıdaki kişisel veriler için geçerlidir:
- Toplama veya işleme amaçları için artık gerekli değildir.
- AB’deki veya denetleyicinin tabi olduğu AB üye devleti hukukundaki başka bir yasal yükümlülüğe uymak için silinmelidir.
- Çocuklara bilgi toplumu hizmetlerinin sunulmasıyla ilgili olarak toplanmıştır veya yasadışı olarak işlenmiştir.
Unutulma hakkı, ilgili kişinin veri işlemeye ilişkin orijinal onayını geri çekmesi veya buna itiraz etmesi durumunda da geçerlidir. Ayrıca, işlenmesi için başka bir yasal dayanak olmamalıdır.
Örneğin Google, merkezi ABD’de olmasına rağmen GDPR’ye tabi olabilir. Bunun nedeni, Google’ın platformunun ve hizmetlerinin AB üyesi ülkelerde mevcut olmasıdır. Ancak, Google’ı silme hakkını takip etmeye zorlamak için GDPR’ye başvurmak için bir kişinin AB’de yaşaması gerekir.
Unutulma Hakkı Neden Var?
Unutulma hakkı bu kişiler iş, sigorta veya başka fırsatlar aradığında cezai mahkumiyetlerin “düşürülmesi” veya “unutulması” fikrinden kaynaklanmaktadır. Bu fikrin gerekçesi, bir kişi cezasını çektikten sonra, bu mahkumiyet kaydının öneminin azalmasıdır.
Birleşik Krallık ve Fransa gibi Avrupa ülkeleri tarihsel olarak ifade özgürlüğüne yönelik bu yaklaşımı desteklemişlerdir. Amerika Birleşik Devletleri ifade özgürlüğü ve şeffaflık konusunda daha katı bir yaklaşımdan yanadır. ABD’de, ne kadar zaman geçerse geçsin halkın bilgi edinme hakkı değerlidir.
Unutulma Hakkının Arka Planı
Silme/unutulma hakkı, GDPR tarafından icat edilen yeni bir kavram değildir. Aslında, GDPR uygulanmadan önce unutulma hakkının önemini kabul eden birkaç dava vardı.
Bu davaları takip eden yıllarda, silme hakkı AB hukukunda kodlanmıştır. Unutulma hakkı artık kapsamlı, her şeyi kapsayan bir kavramdır. Bir kişinin dijital ayak izleri hakkında özerk kararlar verme hakkını korur.
Hangi Ülkeler Unutulma Hakkını Tanıyor?
Artık dünya çapında daha fazla mahkeme, bir bireyin mahremiyet hakkı ile kamunun bilgi özgürlüğüne olan ilgisi arasında denge kurma ihtiyacını kabul ediyor. Avrupa Birliği, Hindistan, Güney Kore ve bazı Güney Amerika ülkeleri çeşitli şekillerde silme hakkını tanır.
Unutulma Hakkı Uygulandığında
Unutulma hakkı mevzuatı, çevrimiçi olarak yayınlanan eski, özel veya gereksiz kişisel verilerin ve metinlerin kaldırılmasını sağlar. GDPR’de tanımlandığı şekliyle kişisel veriler, “kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiyle ilgili her türlü bilgiyi” içerir. Bu veriler aynı zamanda fotoğrafları, videoları ve diğer medya biçimlerini de içerir.
Unutulma Hakkı Kişilere Ne Zaman Uygulanır?
Unutulma hakkı, AB’de yaşayan ve yasada “veri sahibi” olarak anılan bireyler için geçerlidir. AB’nin yetki alanında yaşayan bireyler, burada gizlilik haklarının ihlali meydana gelirse GDPR tarafından tanımlanan korumaları talep edebilir.
Bir bireyin GDPR korumalarından yararlanmak için bir AB üye devletinin vatandaşı olması gerekmez. Ancak, kişinin AB’de yaşıyor olması ve veri gizliliği haklarının yayınlanması veya başka bir şekilde ihlalinin AB içinde gerçekleşmiş olması gerekir.
Kaynak: https://kvkk.gov.tr
İlginizi çekebilir: https://www.nesilteknoloji.com/veri-korumasi-ve-internet-teknolojileri-nedir/
Yazar: Makbule Arı
