Meşru menfaat kavramının geniş bir anlam ifade ettiği listede gerekçe gösterilerek rızanın aranmadığı diğer durumlara göre daha düşük bir hukuki etkiye sahip olduğu düşünülebilmektir. Fakat Avrupa Birliği Çalışma Grubunun da ifade ettiği üzere; bu durumların hiçbiri arasında birinin diğerine üstünlüğü bulunmamaktadır. Bu yüzden meşru menfaat hükmü ikincil uygulama alanı ve bir boşluk doldurma aracı değildir. Söz konusu hükmün kendine özel geçerlilik şartları aranmalıdır. Hüküm araştırılıp incelendiğinde bir tarafta İlgili Kişinin temel hak ve özgürlükleri; diğer tarafta Veri Sorumlusunun meşru menfaatinin yarıştığı fark edilecektir. Bunun için söz konusu kavramların kapsamı ve sınırları tespit edilmelidir.
Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun 5’inci maddesinin 2’nci fıkrasının bendi uyarınca veri sorumluları, kendi meşru menfaatleri için zorunlu olduğu koşullarda; ilgili kişinin temel hak ve özgürlüklerine zarar vermemek kaydıyla, ilgili kişinin kişisel verilerini işleyebilecektir. Kanunun gerekçesinde, bir şirket sahibi tarafından çalışanlarının temel hak ve özgürlüklerine zarar vermemek şartıyla; onların maaş zamları, terfileri veya sosyal haklarının düzenlenmesinde ya da işletmenin yeniden yapılandırılması sürecinde görev dağıtımı esas alınmak üzere, çalışanların kişisel verilerinin işlenmesinin veri sorumlusunun meşru menfaatleri için zorunlu olmasına örnek olarak gösterilmiştir. İşletmenin yeniden yapılandırılması yeterlilik düzeyi git gide gelişen çalışanların terfi almaları; veri sorumlusu olarak şirket sahibinin meşru menfaati kapsamında değerlendirilmiştir.
Kişisel Verilerin İşlenme Şartları:
- Açık Rıza
- Kanunlarda Açıkça Öngörülmesi
- Fiili İmkânsızlık
- Sözleşmenin Kurulması veya İfası İçin Gerekli Olması
- Veri Sorumlusunun Hukuki Yükümlülüğünü Yerine Getirebilmesi İçin Zorunlu Olması
- Kişisel Verilerin İlgili Kişi Tarafından Alenileştirilmiş Olması
- Kişisel Verilerin İşlenmesinin Bir Hakkın Tesisi, Kullanılması veya Korunması İçin Zorunlu Olması
- Veri İşlemenin İlgili Kişinin Temel Hak ve Özgürlüklerine Zarar Vermemek Kaydıyla Veri Sorumlusunun Meşru Menfaatleri İçin Zorunlu Olması
Kişisel Verilerin kişinin açık rızası olmaksızın işlenmesi için; Kanunda sayılan yedi hukuki maddeden en az birinin bulunması şarttır. Karşılaşılan durumun bu şartlardan Veri Sorumlusunun meşru menfaati şartı kapsamına girmesi durumunda değerlendirmeler; birtakım terimler ve yöntem kapsamında yapılmalıdır. Kanun hükmü bir yandan Veri Sahiplerinin temel hak ve hürriyetlerini düzenlerken diğer yandan kişi ve kurumların veri işleme özgürlüklerini koruma altına almaktadır. Kanun hükümlerinin olay bazlı ve farklı boyutlarıyla ele alınmaması durumunda Kanunun uygulanabilirliği ortadan kalkabilecek; hukuk devleti ve hukuki güven ilkelerinin yerini güvensizlik ortamı alabilecektir.
Yazan: Beyza Nur GÖKTAŞ
