Dünyada ve ülkemizde internet kullanım yaşı her gün daha da aşağılara düşmektedir. Hal böyle olunca her türlü riskler de ortaya çıkmaya başlamıştır. Bu riskler kişisel verilerimizi farkında olmadan paylaşmamıza imkan tanımıştır. İnternet kullanım yaşı düştükçe çocuklarımızın taciz, siber zorbalık, uygunsuz içeriklere erişimi basitleşmiştir.
KVKK ve GDPR kişisel bilgilerimizin korunması konusunda çeşitli kanunları yürürlüğe getirmiştir. Kişisel bilgilerin paylaşılması, toplanması ve saklanması gibi çeşitli işlemlere ilişkin belirli kurallar vardır. Bu kurallar kapsamında kişinin rızası olmadan kesinlikle bu işlemler yapılamaz. Yetişkinler, kişisel verileri hakkında farkında olarak karar aldıktan sonra işlemleri onaylayabilir ya da reddedebilirler.
Yetişkinlerin kvkk çerez verileri hakkında farkındalığa sahibiz peki ya çocuklar?
Ülkemizde çerez toplamak ve saklamak için kullanıcıların minimum yaşı kvkk’ya göre 18 olması gereklidir. Gdpr için bu yaş 16 olarak kabul edilir. Burada cevaplanması gereken konu, çocuklar belirli yaşa gelene kadar elde edilen verileri kimin onaylayacağı veya reddeceğidir. Çocuklardan alınan rızanın asıl amacı, hangi yaştan itibaren kişisel verilerini kendi rızalarıyla verecekleri konusunu belirlemektir.
Çocukların teknolojik kullanımlara son zamanlarda daha fazla yaygın ve yatkın olması, algı düzeyleri gereğince kişisel verilerin önemi konusunda bilgisiz olmaları, oluşabilecek riskleri öngörememesi, yasal haklarını savunacak güçte olmaması ve ebeveynlerin koruması dijital dünyada zayıf olduğu için çocuklar risklere karşı korunmasız kalmaktadır. Bu durumda özellikle çocukların kişisel bilgilerinin korunmasına önem vermek ve oluşabilecek risklere karşı önlem almak yararlı olacaktır. Yaşanan pandemi dönemiyle beraber çocukların internette geçirdikleri süre oldukça yükselmiştir. Çocukların kişisel verilerinin korunması bu süreçte daha büyük bir önem arz etmekte ve ebeveynlerin sorumlulukları daha da ciddiye binmektedir.
Bu kapsamda, çocuklara kişisel bilgileri anlatılmalı, farkındalık kazandırılmalı ve mahremiyetlerine özen gösterilmelidir. Geleceğimizi emanet edeceğimiz çocukların çerez verileri ebeveynlerinin koruması altında toplanmalı ve rızaları alınmalıdır.
Kvkk ve gdpr yaşı ülkelere göre nasıl farklılık gösteriyor?
Birçok ülkede çocuklarımızın kişisel verileri korunması adına yaş kayıtlandırması varken bazı ülkelerde bu yoktur. Aşağıda ülkelere göre yaş sınırları gösterilmiştir;
- türkiye -18 yaşında
- avusturya – 14 yaşında
- belçika – 13 yaşında
- çek cumhuriyeti – 15 yaşında
- danimarka – 13 yaşında
- finlandiya – 13 yaşında
- fransa – 15 yaşında (veya ebeveyn izni ile daha küçük)
- almanya – yok
- macaristan – yok
- i̇rlanda – 16 yaşında
- i̇talya – 14 yaşında
- hollanda – 16 yaşında
- polonya – hiçbiri
- slovakya – 16 yaşında
- i̇spanya – 14 yaşında
- i̇sveç – 13 yaşında
Çocuklar internet kullanımıyla birlikte verilerini dijital ortamda riske atıyor mu?
Getirilen kanuni düzenlemelere rağmen birçok ülkede çocuklar hala internet kullanımlarda kişisel verilerinin paylaşılmasını farkında olmadan kabul etmektedir. Yapılan çalışmalara göre 8-11 yaş arasında çocukların %50’si sosyal medyada önlerine çıkan gizlilik politikasına bakmamaktadır. 12 ila 15 yaş arasındaki çocuklar bile bu politikaları gördüklerinde ne olduğunu anlamamakta. Böyle durumlarda çocuklara ait kişisel bilgilerin işlenmesi kolay olmaktadır. Burada dikkat çekmek istediğimiz konulardan biri de yine yapılan çalışmalara göre, 12-15 yaş arasındaki çocukların haftada 20 saatten fazla internette vakit geçirmesi ve 3-4 yaşındakilerin bile haftada 2 saatini internette geçiriyor olmasıdır.
Çocuklar kişisel verileri konusunda bilinçli seçimler yapabilir mi?
Yukarıda yazdığımız araştırmalardan sonra çocuklar yetişkin olana kadar kişisel bilgileri konusunda tam bir bilgi sahibi olamayacaklar. Kullandıkları internet ortamlarda bilinçli şekilde hareket edemeyecekler. Çocukların kişisel bilgilerinin korunmasına ilişkin yapılacak en doğru müdahale ebeveynlerin internet dünyasında çocuklarına rehberlik etmesidir. Çocukların kvkk ile ilgili haklarını bilmeleri ve çocuklarına bu doğrultuda yol göstermeleri mahremiyetleri konusunda büyük bir önemi vardır.
Sizler de çocuklarınızı kişisel verilerini dijital dünyada korumak istiyorsanız bize ulaşın!
Hazırlayan: Nazik Ashyrova
