Çerezler hangi bilgileri saklar, çerezler (cookies), web tarayıcılar aracılığıyla bilgisayarınıza veya cihazınıza kaydedilen küçük metin dosyalarıdır. Çerezler, ziyaret ettiğiniz web siteleri tarafından oluşturulur ve tarayıcınızda depolanır. Bu çerezler, web sitelerinin kullanıcı deneyimini geliştirmek, istatistiksel veri toplamak ve reklamları kişiselleştirmek gibi çeşitli amaçlar için kullanılır.
Çerezler nedir?
Çerezler veya “ HTTP çerezleri ”, ziyaret ettikleri farklı web siteleri tarafından kullanıcının tarayıcısına depolanan küçük dosyalardır. Web sitelerinde çerezler oluşturan ve bunları kullanıcının tarayıcısına ekleyen komut dosyaları bulunur. Bu çerezler kullanıcının yerel ayarlarını ve ziyaret ettiği web sitelerini kaydeder. Kullanıcı aynı web sitesini tekrar ziyaret ettiğinde tarayıcı bu çerezleri geri gönderir. Bu, web sitesinin kullanıcının ihtiyaçlarına uygun kişiselleştirilmiş ve özelleştirilmiş bilgiler göstermesine olanak tanır.
Her ne kadar çerezler gizlilik konusunda olumsuz bir ünvan’a sahip olsa da, bir kullanıcının etkinliği hakkında bilgi edinmeye ve web sitesi etkileşimini artırmaya yardımcı olabileceğinden dijital pazarlamacılar için faydalı olabilirler. Gizlilik açısından, kuruluşların iş ahlakını korumak ve çerez kullanımlarının kullanıcılara veya topluma zararlı olmadığını göstermek için gizlilik yasaları ve dolandırıcılığın önlenmesine ilişkin politikalarını ve ayarlarını takip etmeleri önemlidir.
Çerez Takibi Nedir?
Çerez izleme, web sitenizi ziyaret eden veya ürününüzü arayan kullanıcılar hakkında değerli veriler sağlamaya yardımcı olan bir tekniktir. Konumlarını ve web sitenizi tekrar ziyaret etme eğilimlerini görebilirsiniz. Etik çerez takibi hem müşterilere hem de pazarlamacılara yardımcı olabilir. Müşteriler için çerezleri takip etmek çevrimiçi alışveriş sırasında faydalı olabilir. Bir alışveriş sepetindeki öğelerle ilgili bilgileri saklayabilir veya kullanıcının sayfalar arasında geçiş yaptığında veya tarayıcısından çıktığında oturumunun açık kalmasına yardımcı olabilir. Bir pazarlamacı olarak, çerezler yoluyla toplanan verileri müşterilerle iletişimi geliştirmek ve onların aktivitelerini ve web sitenizin içeriğine olan etkileşimlerini takip etmek için kullanabilirsiniz. Pazarlamacılar bu verilerle hedef kitlelerine uygun seçilmiş içerikleri geliştirebilir ve oluşturabilirler.
Web Sitesi Çerezlerinin Türleri
Çerezler iki türe ayrılabilir: gerekli ve gereksiz. Web sitesinin düzgün çalışması için gerekli çerezler gereklidir ve siteyi bozmadan bunları devre dışı bırakmak mümkün değildir. Bu çerezler herhangi bir gizlilik kaygısı yaratmaz. Gereksiz çerezler ise kullanıcı davranışını izler ve gizlilik endişelerine yol açabilir. Genellikle pazarlamacılar tarafından reklamlarını belirli bir hedef kitleye hedeflemek için kullanılırlar.
- Gerekli Çerezler: Bir web sitesinin keyifli bir kullanıcı deneyimi sağlaması ve düzgün çalışması için gerekli çerezler gereklidir. Kullanıcıların oturum açmasını sağlamak için oturum yönetimi çerezleri, kullanıcı tercihlerini kaydetmek için kalıcı çerezler ve kullanıcılar web sitesinde gezinirken alışveriş sepeti bilgilerini kaydeden çerezler gibi çevrimiçi hizmetler veya müşteri iletişimini yönetmek için kullanılabilirler.
- Gereksiz Çerezler: Bunlar, kullanıcının tarayıcı etkinliğini izleyen, pazarlamacıların veya web sitesi sahiplerinin web sitelerini kimlerin ziyaret ettiğini, ne kadar süre çevrimiçi olduklarını, nereye tıkladıklarını ve hangi özellikleri kullandıklarını görmelerine olanak tanıyanlardır.
- Kullanıcı Kimliği ve Oturum Bilgileri: Çerezler, kullanıcıların oturum açtıkları zamanlarda tanımlama bilgilerini içerebilir. Bu sayede kullanıcılar bir web sitesinde gezinirken oturumlarını sürdürebilirler.
- Tercihler ve Ayarlar: Çerezler, kullanıcıların tercihleri ve sitenin dil seçenekleri gibi özelliklere dair bilgileri depolayabilir.
- İstatistiksel Veriler: Web sitesi sahipleri, çerezler aracılığıyla kullanıcıların sitelerini nasıl kullandığını anlamak için istatistiksel veri toplayabilirler. Bu veriler, hangi sayfaların ziyaret edildiği, ne kadar süreyle kalındığı gibi bilgileri içerebilir.
- Reklam Hedefleme Bilgileri: Reklam şirketleri, çerezleri kullanarak kullanıcıların çevrimiçi davranışlarını analiz eder ve daha hedeflenmiş reklamlar göstermek için profil oluşturabilir.
- Alışveriş Sepeti Bilgileri: E-ticaret siteleri, çerezleri kullanarak kullanıcıların alışveriş sepetindeki ürünleri hatırlayabilir ve bu bilgileri kullanıcıların sonraki ziyaretlerinde sunabilir.
- Güvenlik Bilgileri: Çerezler, web siteleri tarafından kullanıcının güvenlikle ilgili doğrulama bilgilerini içerebilir.
- Üçüncü Taraf Çerezleri: Bazı durumlarda, web siteleri üçüncü taraf hizmetlerin çerezlerini kullanabilir. Örneğin, sosyal medya paylaşım düğmeleri veya harita entegrasyonları gibi.
Çerezlerde saklanan ortak bilgiler
Öncelikle tarayıcı ile sunucu arasındaki çerez aktarımını inceleyelim. İki tür çerez başlığı vardır: “Set-cookie” ve “Cookie”. Sunucu, bir isteğe yanıt olarak Set çerezini tarayıcıya gönderir. Her çerez virgül (;) ile ayrılır ve her özellik noktalı virgül (:) kullanılarak ayrılır. Çerezi sunucuya geri göndermek için tarayıcı “Çerez” başlığını kullanır. Bu başlıkta her çerez noktalı virgülle ayrılmıştır. Ve her çerez yalnızca ad=değer çiftini içerir; tarayıcı diğer özellikleri sunucuya geri gönderemez. Bir çerez değerli veriler içerir ve aşağıdaki beş özellikten bir veya daha fazlası kullanılarak oluşturulur:
- Domain: Web sitesinin alan adını belirtir ve hangi çerezlerin gönderilmesi gerektiğini belirtir. Etki alanı adı varsayılan olarak ana bilgisayar adına ayarlanmıştır, dolayısıyla ana makine adına her istek yapıldığında çerez değeri gönderilir.
- Değer: Çerezler aracılığıyla saklanan bilgilere değer adı verilir ve “Anahtar” ve “Değer” çifti halinde ayarlanır. Genellikle “ad=değer” biçiminde bir dizedir. Bir istek için birden fazla çerez varsa bunlar noktalı virgül ve boşluklarla ayrılır, şu şekilde:
“Çerez: değer1; değer2; ad1=değer1” - Yol: Alan adına benzer şekilde, yol da çerezleri ayarlayan web sayfasını belirtir. Çerezleri göndermeden önce istenen kaynakta bulunması gereken URL yolunu belirtir.
- Güvenli: Çerezlerin yalnızca HTTPS sunucularına gönderilmesini sağlar. “Güvenli” özelliğinin amacı yetkisiz kişilerin verilere erişmesini veya verileri gözlemlemesini engellemektir.
- Sona Erme Tarihi: Sona erme tarihi, tarayıcının çerezi sileceği tarihtir. Tarayıcının artık çerezi sunucuya göndermemesi gereken tarihi belirtir. Boş bırakılırsa tarayıcı kapatıldığında çerezin süresi dolar.
İnsanlar hakkında bilgi toplamak için çerezlerin kullanılmasının bazı riskler taşıdığını anlamak önemlidir. Bu bilgiler faydalı olsa da kullanmadan önce izin almanız gerekir GDPR gibi yasalar, web sitesinin çalışması için gerekli olanlar dışında, web sitelerinin belirli izleme çerezlerini kullanıcının izni olmadan kullanmasını yasa dışı olarak kalar. Çerez kullanımına ilişkin kurallara uymak ve insanların mahremiyetini ihlal etmediğinizden emin olmak en iyisidir. Google, Facebook ve Amazon gibi teknoloji devleri bile bu kuralları ihlal ettikleri için ciddi yaptırımlarla karşı karşıya kaldı. Küçük işletmeler için bu cezalar mali açıdan yıkıcı olabilir.
Hazırlayan: Nisa ORMAN
