Blockchain türleri bir blok zinciri ağı çeşitli şekillerde oluşturulabilir.
Açık (Public) Ağ
Halka açık bir blok zinciri, dünyadaki herkesin görüntüleyebileceği, işlem gönderebileceği ve bu işlemlerin geçerli olmaları ve zincire hangi blokların ekleneceğini ve mevcut durumun ne olduğunu belirleyen fikir birliği sürecine katılması durumunda dahil edilmesini bekleyebileceği bir blok zinciridir. Bu blok zincirler genel olarak “tamamen merkezi olmayan” olarak kabul edilir.
Açık blok zincirleri, belirli eylemlerin uygulamanın geliştiricilerinin yetkisinin bile kapsamı dışında olduğunu göstererek uygulama kullanıcılarını geliştiricilerinden korumak için bir mekanizma sunar. Açık olduğu için, üçüncü taraf doğrulamasına gerek kalmadan birçok kuruluş tarafından benimsenmeleri muhtemeldir.
Halka açık blok zincirinin anonimliği, bu kadar çok destekçi çekmesinin bir başka nedenidir. Ayrıca katılmak için gerçek kimliğinizi veya adınızı açıklamanız gerekmemektedir. Kimliğiniz güvendeyse, ağdaki etkinliğinizi kimse izleyemez.
Bununla birlikte, önemli bir bilgi işlem gücü gereklidir. İşlemler için çok az gizlilik vardır veya hiç gizlilik yoktur ve güvenlik yetersizdir. Bunlar, çeşitli endüstrilerdeki blok zinciri kullanım durumları için çok önemli hususlardır.
Özel (Private) Ağ
Yönetilen blok zincirler olarak da bilinen özel blok zincirler, tek bir varlık tarafından yönetilen izinli blok zincirleridir. Özel bir blok zincirindeki merkezi otorite, kimin düğüm olabileceğine karar verir.
Ayrıca, merkezi otorite her bir düğüme işlevleri yürütmek için her zaman aynı hakları vermez. Bununla birlikte, özel blok zincirlerine kamu erişimi kısıtlandığından, bunlar yalnızca kısmen merkezi değildir.
Veri gizliliğiyle ilgili hususlar için, kurumsal düzeyde ağ paylaşımı genellikle daha yüksek düzeyde bir gizlilik gerektirir. İhtiyaçlarınızdan biri buysa, özel bir blok zinciri en iyi seçenektir. Özel blok zincirleri, tartışmasız daha kararlı bir ağ alternatifidir çünkü yalnızca birkaç kullanıcının belirli işlemlere erişimi vardır.
Ayrıca, her sektörde uyum kritik öneme sahiptir. Sıkı uyumluluk kurallarına uymayan herhangi bir teknoloji, bir süre sonra başarısız olmaya mahkumdur. İşlemleri sorunsuz ve anlaşılır hale getirmek için özel blok zincirler, ekosistemlerindeki tüm uyumluluk düzenlemelerini takip eder ve içerir.
Private veya Public Blockchain, Hangisi Daha İyi?
Son bir karar vermeden önce, iki ana blok zinciri türünü, yani özel ve genel blok zincirlerini iyice inceledik. İkisinin de birbirinden belli farklılıkları var. Bununla birlikte, temel farklılıklar güvenlik, ölçeklenebilirlik ve şeffaflık açısından yatmaktadır. Bir yandan, özel bir ağın çok güvenilir görünmeyebileceği durumlarda, sağlam bir fikir birliği (iş kanıtı) sistemi için tamamen bir genel ağa güvenebilirsiniz.
Özetle, bugüne kadar gördüğümüz başarılı bir blok zinciri kullanımının her örneği veya durumu, halka açık bir blok zinciridir. Genel blok zinciri, tüm ağı hacklemek neredeyse imkânsız olduğundan güvenliği garanti eder. Buna ek olarak, her düğüm blok zincirinde depolanan kayda eşit erişime sahip olduğu için veri şeffaflığı sunar. Halka açık bir blok zincirinin çok başarılı örneklerinden biri Bitcoin sistemidir.
İzinli ve İzinsiz Blok Zincirleri
Blok zinciri protokolleri iki ana varyasyona sahiptir: izinsiz ve izinli. Hem izinli hem de izinsiz blok zincirlerin avantajları ve dezavantajları olsa da en yaygın blok zincirleri izinsiz çeşitliliktedir. İzinsiz blok zincirleri, açık yapıları nedeniyle daha çok genel blok zincirleri olarak adlandırılır.
Popüler izinsiz blok zincirlerinin örnekleri arasında Bitcoin (BTC), Ethereum (ETH) bulunur. Bu blok zincirlerle hemen hemen herkes ağa katılabilir. Bitcoin protokolüne ün kazandıran şeyin bir kısmı, çevrimiçi ödemelerde devrim yaratma şeklidir. Bitcoin’den önce dijital ödeme göndermek için genellikle bir kredi kartı ağından veya bankadan onay almanız gerekiyordu. Bunlara izinli ödemeler denir. Önce Bitcoin ve ardından onun izinden giden çok sayıda halka açık blok zinciri aracılığıyla, izinsiz kripto ödemeleri giderek yaygınlaştı. Öte yandan izin verilen blok zincirleri, finansal (veya diğer) faaliyetlere kimlerin katılmasına izin verildiğini sınırlar ve tipik olarak belirli bir kişi, kuruluş veya grup tarafından kontrol edilir. Bu izin verilen blok zincirleri daha yaygın olarak adlandırılır.
Kaynak: https://dergipark.org.tr/tr/
Yazan: Makbule Arı
