Black-box (kara kutu) test, yazılımın yalnızca dış davranışlarına odaklanarak gerçekleştirilen bir test yöntemidir. Bu test yönteminde, test edilecek sistemin iç yapısı, kodu veya algoritmaları hakkında bilgi sahibi olunmasına gerek yoktur. Testler genellikle kullanıcı perspektifiyle yapılır ve yazılımın gereksinimlerini karşılayıp karşılamadığını doğrulamayı amaçlar.
Black-Box Test Adımları
1. Test Gereksinimlerini Anlama
- Hedef Belirleme: Test edilecek sistemin özelliklerini ve kullanıcı gereksinimlerini analiz edin.
- Dokümantasyon İncelemesi: Yazılımın fonksiyonel gereksinim dokümanlarını, iş analizi raporlarını ve kullanıcı hikayelerini okuyun.
- Senaryoların Belirlenmesi: Hangi durumların test edilmesi gerektiğini belirleyin (ör. giriş doğrulama, hata yönetimi, kullanıcı akışı).
2. Test Senaryoları ve Test Durumlarının Hazırlanması
- Pozitif Testler: Beklenen girişlerin doğru sonuçlar verdiğinden emin olun.
- Örnek: Bir giriş kutusuna doğru formatta bir e-posta adresi girildiğinde, sistemin bunu kabul etmesi.
- Negatif Testler: Yanlış girişlerin uygun şekilde ele alındığını kontrol edin.
- Örnek: E-posta adresi yerine bir sayı girildiğinde hata mesajının görünmesi.
- Sınır Değer Testi (Boundary Value Testing): Giriş değerlerinin sınırlarını test edin.
- Örnek: Bir sayısal giriş alanı için minimum ve maksimum değerleri test edin.
- Eşdeğerlik Bölümleme (Equivalence Partitioning): Girdileri mantıksal gruplara ayırın ve her gruptan bir temsilci değerle test yapın.
3. Test Ortamının Kurulması
- Gerekli Araçları Seçin: Black-box testi manuel veya otomasyon araçları kullanılarak yapılabilir. Otomasyon araçları örnekleri:
- Selenium (web uygulamaları için)
- Postman (API testleri için)
- JMeter (performans testleri için)
- Test Verisi Hazırlayın: Test senaryolarına uygun giriş değerleri oluşturun.
- Test Ortamını Ayarlayın: Uygulamayı çalıştıracak ortamın (sunucular, veritabanı, kullanıcı arabirimi) hazır olduğundan emin olun.
4. Testin İcrası
- Test Durumlarını Çalıştırın: Hazırladığınız her test senaryosunu birer birer uygulayın.
- Sonuçları Kaydedin: Her bir testin başarılı mı yoksa başarısız mı olduğunu not alın.
- Sorunları Belgeleyin: Beklenmeyen sonuçlar ortaya çıktığında, bu sonuçları ayrıntılı bir şekilde kayıt altına alın (hata mesajları, ekran görüntüleri vb.).
5. Sonuçların Analizi
- Başarılı ve Başarısız Testleri Ayırın: Testlerin başarı oranını analiz edin.
- Hata Raporları Oluşturun: Bulunan hataları geliştirici ekibe iletmek için detaylı raporlar hazırlayın. Raporlar şunları içermelidir:
- Test senaryosu
- Girdi
- Beklenen çıktı
- Gerçekleşen çıktı
- Hatanın tekrar üretim adımları
6. Retest ve Regression Testing
- Hata Düzeltmelerini Doğrulama: Geliştiriciler tarafından düzeltilen hataları yeniden test edin (retest).
- Regression Testing: Düzeltmelerin mevcut özelliklere zarar vermediğinden emin olun.
Black-Box Test Türleri
- Fonksiyonel Test:
- Sistem özelliklerini ve işlevselliklerini kontrol eder.
- Kullanıcı arayüzü, giriş doğrulama ve hata mesajlarını test eder.
- Performans Testi:
- Sistem performansını ölçer (hız, yanıt süresi, stres testi).
- Kabul Testi (Acceptance Testing):
- Yazılımın, kullanıcı gereksinimlerini karşılayıp karşılamadığını kontrol eder.
- Güvenlik Testi:
- Sistemin yetkisiz erişimlere karşı dayanıklı olup olmadığını test eder.
- Kullanılabilirlik Testi (Usability Testing):
- Kullanıcıların yazılımı ne kadar kolay kullanabileceğini analiz eder.
Black-Box Testin Avantajları
- Test yapan kişinin yazılım kodunu bilmesi gerekmez.
- Kullanıcı odaklıdır; kullanıcı deneyimini geliştirmeye yardımcı olur.
- Fonksiyonel gereksinimlere uyumu etkili bir şekilde değerlendirir.
Black-Box Testin Dezavantajları
- Kod kapsamı sınırlıdır; kod seviyesindeki hataları tespit etmek zor olabilir.
- Eksik veya belirsiz gereksinimler varsa, testlerin kapsamı daralabilir.
- Her ihtimali test etmek imkânsızdır; bu yüzden kapsam belirlemek dikkat ister.
Özet:
Black-box test, yazılımın dış davranışlarını doğrulamak için gereksinimler çerçevesinde yapılan kapsamlı bir test sürecidir. Fonksiyonel doğrulama, sınır testi, negatif test ve regresyon testleri gibi teknikleri kullanarak hataları ve eksiklikleri belirler. Test sonuçlarının detaylı şekilde raporlanması ve analiz edilmesi, yazılımın kalite güvencesine önemli bir katkı sağlar.
