KVKK Çerez Rehberi: Çerez Kullanımı ve Yasal Düzenlemeler
İnternetin yaygınlaşmasıyla birlikte, web siteleri kullanıcı verilerini toplamak ve bu verileri işlemek için çeşitli araçlar kullanmaktadır. Bu araçlardan biri de çerezlerdir. Çerezler, kullanıcıların web sitelerinde gerçekleştirdiği işlemleri takip eder ve sitenin daha kişisel bir deneyim sunmasını sağlar. Ancak, kişisel verilerin korunması, özellikle KVKK (Kişisel Verilerin Korunması Kanunu) gibi yasal düzenlemelerle sıkı bir şekilde denetlenmektedir. Bu rehberde, KVKK çerez yönetimi hakkında bilmeniz gereken temel noktaları ele alacağız.
Çerez Nedir?
Çerezler, web sitelerinin kullanıcıların bilgisayarlarında veya mobil cihazlarında sakladığı küçük veri dosyalarıdır. Bu dosyalar, kullanıcının daha önce gerçekleştirdiği işlemler hakkında bilgi toplar ve bu bilgileri daha sonraki ziyaretlerde kullanarak kullanıcı deneyimini iyileştirir. Çerezler, genellikle kullanıcıların kimlik bilgilerini, oturum verilerini, gezinme tercihlerini ve daha fazlasını kaydeder.
KVKK ve Çerezler: Yasal Düzenlemeler
KVKK, Türkiye’deki kişisel verilerin korunmasını amaçlayan bir yasadır ve 2016 yılında kabul edilmiştir. Bu yasa, şirketlerin kullanıcıların kişisel verilerini toplarken ve işlerken belirli kurallara uymalarını zorunlu kılar. Çerezler, kişisel veri toplama araçları arasında yer alır ve bu nedenle KVKK’ya tabi olurlar.
KVKK’ya göre, kişisel verilerin işlenmesi için ilgili kişinin açık rızası gerekmektedir. Çerezler de kişisel verilerin toplanması anlamına geldiği için, kullanıcıların çerezlere onay vermeleri veya reddetmeleri gerektiği hüküm altına alınmıştır. Çerezlerin hangi amaçla kullanıldığı, hangi verilerin toplandığı ve bu verilerin kimlerle paylaşıldığı gibi bilgiler de kullanıcıya açıkça belirtilmelidir.
Çerez Türleri
Web siteleri, farklı amaçlar için çeşitli türlerde çerezler kullanmaktadır. KVKK, bu çerezlerin türlerine göre kullanıcıdan alınacak onayları belirler. İşte yaygın olarak kullanılan çerez türleri:
1. Zorunlu Çerezler
Zorunlu çerezler, bir web sitesinin temel işlevlerini yerine getirebilmesi için gereklidir. Kullanıcıların oturum açmasını sağlamak veya alışveriş sepetlerini hatırlamak gibi işlevler zorunlu çerezlerle gerçekleştirilir. Bu çerezler, genellikle kullanıcı rızası gerektirmez, çünkü web sitesinin temel işlevlerini yerine getirebilmesi için gereklidir.
2. İşlevsel Çerezler
İşlevsel çerezler, kullanıcıların tercihlerini hatırlayarak onların web sitesi deneyimlerini kişiselleştirir. Örneğin, dil tercihi veya görsel düzen gibi ayarları kaydeder. Bu çerezler de KVKK’ya tabidir ve kullanıcıdan açık rıza alınması gerekir.
3. Performans Çerezleri
Performans çerezleri, web sitesinin performansını izler ve bu verileri siteyi geliştirmek için kullanır. Hangi sayfalarda daha fazla vakit geçirildiği, hangi bağlantıların tıklandığı gibi veriler toplanır. Kullanıcıların bu çerezleri kabul etmeleri gerekebilir, ancak genellikle anonim verilerdir.
4. Reklam Çerezleri
Reklam çerezleri, kullanıcılara hedeflenmiş reklamlar sunmak amacıyla kullanılır. Kullanıcının ilgi alanları, önceki web siteleri gezintisi gibi verilerle kullanıcıya özel reklamlar gösterilir. Bu tür çerezler için açık rıza alınması zorunludur. Kullanıcılar, hangi tür reklamları görmek istediklerini seçebilirler.
KVKK Çerez Yönetimi ve Rıza Alma
KVKK’ya göre, çerezlerin kullanımı ile ilgili olarak, kullanıcıların açık rızası alınmalıdır. Çerez rızası almak, kullanıcıların gizlilik haklarını ihlal etmeden çerezlerin kullanılmasını sağlar. Web sitesi sahiplerinin dikkat etmesi gereken birkaç önemli nokta bulunmaktadır:
1. Açık ve Net Bilgilendirme
Kullanıcılara, çerezlerin ne amaçla kullanılacağı hakkında açık ve net bilgi verilmelidir. Çerezlerin türleri, hangi verileri topladığı ve bu verilerin nasıl kullanılacağı hakkında bilgi sahibi olmaları sağlanmalıdır. Web sitesi sahipleri, bu bilgilendirmeyi genellikle çerez politikasında yapar.
2. Çerez Onayı
Kullanıcılara, çerezleri kabul etme veya reddetme seçeneği sunulmalıdır. Çerez rızası, kullanıcıyı yönlendiren ve bilgilendiren bir pop-up veya banner şeklinde sunulabilir. Kullanıcılar, hangi çerezleri kabul edeceklerini seçebilirler. Kullanıcıların açık rızası alınmadan herhangi bir kişisel veri toplanmamalıdır.
3. Çerez Rızası Kaydı
Çerezlerin kabul edilmesi veya reddedilmesi ile ilgili bilgiler kaydedilmelidir. Bu kayıtlar, denetimler sırasında veya herhangi bir soruşturma durumunda kullanılabilir. Çerez onayı alınan her kullanıcı için bu bilginin saklanması gerekmektedir.
4. Çerez Yönetimi Araçları
Web sitesi sahipleri, kullanıcıların çerez tercihlerini yönetebileceği araçlar kullanmalıdır. Çerez yönetimi araçları, kullanıcılara hangi çerezleri kabul ettiklerini ve hangi çerezleri reddettiklerini gösteren bir arayüz sağlar. Ayrıca, kullanıcıların çerez tercihlerinde değişiklik yapmalarına olanak tanır.
Çerez Politikasının Oluşturulması
Bir web sitesi, çerezleri kullanırken yasal uyum sağlamak amacıyla açık bir çerez politikası oluşturmalıdır. Çerez politikası, aşağıdaki bilgileri içermelidir:
- Çerez Türleri: Kullanılan çerezlerin türleri ve işlevleri hakkında ayrıntılı açıklamalar.
- Veri Paylaşımı: Çerezler aracılığıyla toplanan verilerin kimlerle paylaşıldığı.
- Çerez Süresi: Çerezlerin ne kadar süreyle geçerli olacağı.
- Kullanıcı Hakları: Kullanıcıların çerezleri yönetme, reddetme ve silme hakları hakkında bilgi.
Özet
Çerezler, web sitelerinin kullanıcı deneyimini iyileştirmek için önemli araçlardır. Ancak, çerezlerin kullanımı kişisel verilerin korunmasıyla doğrudan ilişkilidir ve KVKK’ya uygunluk gerektirir. Web sitesi sahiplerinin, çerezleri kullanmadan önce kullanıcıdan açık rıza alması, hangi verilerin toplandığını açıklaması ve kullanıcıların tercihlerini yönetebilecekleri bir sistem sunması gerekmektedir. Bu şekilde, hem kullanıcı gizliliği korunur hem de yasal düzenlemelere uyum sağlanır. Çerez yönetimi araçları ve doğru bir çerez politikası, KVKK’ya uyum sağlamak için en etkili yoldur.
