Kurulun Bütçesi ve Gelirleri

Kurulun bütçesi ve gelirleri 5018 Sayılı Yasada belirlenen usul ve esaslara göre hazırlanır ve kabul edilir. Firma’nın gelirleri; Genel olarak bütçeden yapılacak hazine yardımları, kurula ait taşınır ve taşınmazlardan elde edilen gelirler, alınan bağış ve yardımlar, gelirlerinin değerlendirilmesinden elde edilen gelirler ve diğer gelirlerden oluşur. İşletmelerin başarılı bir şekilde faaliyet göstermesi ve sürdürülebilirliği, etkili bir finansal yönetim stratejisinin benimsenmesine bağlıdır. Bu stratejinin temel taşlarından biri de kurulu bütçe ve gelirlerin doğru bir şekilde yönetilmesidir. İşte kurulu bütçesi ve gelirleriyle ilgili temel konular:

1. Kurulu Bütçesi Nedir?
2. Kurulu Bütçesi Oluşturma Süreci
3. Gelir Kaynakları ve Çeşitleri
4. Gelir Artırma Stratejileri
5. Gelir ve Gider Dengesi

Kurulu Bütçesi Nedir?

İşletmelerin belirli bir dönem içinde gerçekleştirmeyi planladığı harcamaların ve gelirlerin önceden belirlendiği bir finansal planlamadır. Kurulu bütçesi, işletmelerin kaynaklarını etkili bir şekilde kullanmasını sağlamak amacıyla oluşturulur. Kurulu bütçesi, bir kuruluşun gelir tahminlerini, gider tahminlerini ve varsa yatırım planlarını içerir. Bu bütçe, genellikle bir yıl için hazırlanır, ancak kuruluşun büyüklüğüne, faaliyet gösterdiği sektöre ve yönetim politikalarına bağlı olarak farklılık gösterebilir. Kurulu bütçesi genellikle şu temel unsurları içerir:

• Gelir Bütçesi: Kuruluşun gelir tahminlerini içerir. Satış gelirleri, hizmet gelirleri, bağışlar veya diğer finansal kaynaklar bu bütçe içinde yer alabilir.
• Gider Bütçesi: Kuruluşun planlanan harcamalarını içerir. Personel maaşları, kira, enerji giderleri, tedarik maliyetleri, pazarlama harcamaları gibi kalemleri içerir.
• Yatırım Bütçesi: Eğer kuruluş belirli bir dönemde yeni varlık edinmeyi veya büyük yatırımlar yapmayı planlıyorsa, bu bütçe yatırım harcamalarını içerir.
• Nakit Akış Bütçesi: Kuruluşun belirli bir dönemde nakit girişleri ve çıkışlarını planlayarak likidite durumunu değerlendirmesine yardımcı olur.
• Finansman Bütçesi: Eğer kuruluş belirli bir dönemde finansman ihtiyacı duyuyorsa (örneğin, kredi almak), bu bütçe finansman kaynaklarını ve geri ödeme planlarını içerir.

Kurulu Bütçesi Oluşturma Süreci

Kurulu bütçesinin oluşturulması, işletmenin hedeflerini, stratejilerini ve mali durumunu dikkate alarak yapılır. Satış tahminleri, giderler, yatırımlar ve finansman ihtiyaçları göz önünde bulundurularak detaylı bir planlama süreci izlenir. Kurulu bütçesi, bir kuruluşun belirli bir dönem için gelir ve giderlerini planlamak amacıyla oluşturduğu bir finansal planı ifade eder. Bu süreç, kuruluşun hedeflerini, stratejilerini ve operasyonel planlarını finansal bir çerçevede organize etmesine yardımcı olur. Kurulu bütçesi oluşturma süreci genellikle aşağıdaki adımları içerir:

• Hedef Belirleme: Kuruluş, belirli bir dönem için finansal hedeflerini belirler. Bu hedefler genellikle gelir artışı, maliyet azaltımı, kârlılık artışı gibi konuları içerebilir.
• Satış ve Gelir Tahmini: Satış tahminleri, kuruluşun ürün ve hizmetlerinin gelecek dönemdeki satış miktarlarını tahmin etmesini içerir. Bu tahminlere dayanarak gelirlerin ön görülmesi yapılır.
• Gider Tahmini: Kuruluş, işletme giderlerini belirler. Bu giderler, personel maaşları, kira, enerji giderleri, tedarik zinciri maliyetleri, pazarlama harcamaları gibi kalemleri içerir.
• Kârlılık Analizi: Gelir ve gider tahminleri temelinde, kuruluşun kârlılığı analiz edilir. Bu aşamada, kar marjları, kâr-zarar tablosu ve diğer finansal oranlar değerlendirilir.
• Bütçe Oluşturma ve Onaylama: Elde edilen verilere dayanarak, kuruluş bütçesini oluşturur. Bütçe, gelir ve gider kalemlerini içerir ve genellikle ayrıntılı bir planlama gerektirir. Oluşturulan bütçe, üst düzey yöneticiler veya yönetim kurulu tarafından onaylanmalıdır.
• İzleme ve Değerlendirme: Onaylanan bütçe dönemi boyunca izlenir ve gerçekleşen finansal sonuçlarla karşılaştırılır. Bu değerlendirme, performansın ölçülmesi, olası sapmaların belirlenmesi ve gerektiğinde düzeltici tedbirlerin alınması için önemlidir.
• Revizyon ve Güncelleme: Dönem içinde ortaya çıkan değişikliklere bağlı olarak bütçe revize edilebilir. Yeni verilere, pazar koşullarına veya içsel değişikliklere uyum sağlamak için güncellemeler yapılabilir.

Gelir Kaynakları ve Çeşitleri

İşletmeler gelirlerini çeşitli kaynaklardan elde eder. Satış gelirleri, kira gelirleri, yatırım getirileri, hibe ve teşvikler gibi farklı gelir kaynakları, işletmenin genel gelir tablosunu oluşturur. Bir kuruluşun gelir kaynakları, finansal açıdan sürdürülebilir olmasını sağlayan ve faaliyetlerini sürdürebilmesini destekleyen kaynaklardır. Gelir kaynakları, genellikle kuruluşun faaliyet gösterdiği sektöre, iş modeline ve stratejilere bağlı olarak çeşitlilik gösterebilir. İşte çeşitli gelir kaynakları ve türleri:

• Satış Gelirleri: Ürün Satışı: Fiziksel veya dijital ürünlerin satışından elde edilen gelir. Hizmet Satışı: Sunulan hizmetlerin karşılığında alınan ücretler.
• Abonelik ve Abone Gelirleri: Müşterilere düzenli aralıklarla sunulan ürün veya hizmetlere karşılık alınan abonelik ücretleri.
• Reklam Gelirleri: Reklam alanlarının kiralanması veya çeşitli platformlarda reklam gösterimi için alınan ücretler.
• Lisans Gelirleri: Üretilen ürünlerin veya geliştirilen teknolojilerin lisanslama işlemleriyle elde edilen gelir.
• İş Ortaklığı ve İşbirliği Gelirleri: Diğer şirketlerle yapılan iş ortaklıkları, ortak projeler ve işbirliği anlaşmalarından elde edilen gelir.
• Bağış ve Hibe Gelirleri: Kuruluşa destek olmak amacıyla bireylerden, şirketlerden veya kuruluşlardan alınan bağışlar ve hibeler.
• Finansman Gelirleri: Yatırımlardan elde edilen faiz gelirleri ve finansal araçlardan sağlanan gelirler.
• Eğitim ve Danışmanlık Gelirleri: Eğitim programları, seminerler veya danışmanlık hizmetleri sunarak elde edilen gelir.
• Lisans ve Patent Gelirleri: Kendi geliştirdikleri ürün veya teknolojilere ait lisans ve patent haklarından elde edilen gelir.
• Taşınabilirlik ve Distribütörlük Gelirleri: Ürünlerin veya hizmetlerin farklı coğrafi bölgelere taşınması ve distribütörlük anlaşmalarıyla elde edilen gelir.
• Yeniden Satış Gelirleri: Diğer şirketlerin ürün veya hizmetlerini kendi müşterilerine sunarak elde edilen gelir.

Gelir Artırma Stratejileri

İşletmeler, gelirlerini artırmak için çeşitli stratejiler geliştirirler. Pazar genişletme, ürün çeşitlendirmesi, müşteri sadakati programları gibi yöntemlerle gelir artırma hedefleri belirlenir. Gelir artırma stratejileri, bir kuruluşun gelirini artırmak ve finansal performansını güçlendirmek için kullanılan çeşitli yaklaşımları ifade eder. İşletmeler, rekabetin yoğun olduğu bir ortamda, müşteri memnuniyetini artırarak, yeni müşteriler çekerek, mevcut müşteri tabanını genişleterek ve verimliliği artırarak gelirlerini artırabilirler. İşte gelir artırma stratejileri:

• Yeni Pazarlara Açılma: Yeni coğrafi bölgelere veya demografik segmentlere yönelme. Yeni ürün veya hizmet kategorilerine giriş.
• Fiyatlandırma Stratejileri: Fiyat optimizasyonu ile rekabet avantajı elde etme. Farklı segmentlere yönelik farklı fiyatlandırma stratejileri uygulama.
• Müşteri Sadakati ve Retansiyon: Sadakat programları ve ödüllendirme sistemleri oluşturma. Müşteri geri bildirimlerine dayalı iyileştirmeler yapma.
• Çapraz Satış ve Upselling: Müşterilere ek ürün ve hizmetler sunma (çapraz satış). Müşterilere daha yüksek kaliteli veya gelişmiş özelliklere sahip ürünleri sunma (upselling).
• Dijital Pazarlama ve E-Ticaret: Dijital kanalları kullanarak pazarlama faaliyetlerini artırma. E-ticaret platformları üzerinden satışları artırma.
• Yenilikçilik ve Ar-Ge: Yeni ürünler veya hizmetler geliştirme. Yenilikçi çözümlerle pazarda farklılaşma.
• Stratejik İş Ortaklıkları ve İşbirlikleri: Diğer şirketlerle stratejik iş ortaklıkları kurma. Ortak pazarlama kampanyaları ve projeler gerçekleştirme.
• Maliyet Düşürme ve Verimlilik Artırma: İş süreçlerinde verimlilik artırma. Tedarik zinciri yönetiminde iyileştirmeler yapma.
• Yatırım ve Finansman Stratejileri: Yatırımlarla yeni gelir kaynakları oluşturma. Finansman araçları kullanarak sermaye artırma.
• Müşteri Deneyimini Geliştirme: Müşteri memnuniyetini artırmak için hizmet kalitesini yükseltme. Sorunları çözme ve müşteri ilişkilerini güçlendirme.
• Rekabet Analizi ve Rekabet Avantajı: Rekabeti dikkatlice analiz ederek benzersiz bir rekabet avantajı oluşturma. Pazarlama stratejileri ve marka yönetimi ile farklılaşma.
• Sürdürülebilirlik ve Toplumsal Sorumluluk: Sosyal sorumluluk projelerine katılım ve bu projelerin pazarlama stratejilerinde kullanılması. Sürdürülebilir uygulamaların benimsenmesi ile çevresel duyarlılığın vurgulanması.

Gelir ve Gider Dengesi

Başarılı bir finansal yönetim, gelir ve giderler arasındaki dengeyi korumayı gerektirir. İşletmeler gelirlerini planlı bir şekilde artırırken, aynı zamanda giderleri kontrol altında tutmalıdır. Gelir ve gider dengesi, bir ekonominin belirli bir dönemde elde ettiği gelirle, harcamaları veya giderleri arasındaki ilişkiyi ifade eder. Bu dengenin sağlanması, bir ekonominin sürdürülebilirliği ve finansal istikrarı için önemlidir. Genellikle bir ülkenin milli gelir ve milli harcamaları arasındaki ilişkiyi değerlendirmek için kullanılır. İki temel unsuru içerir:

1. Gelir: Milli gelir veya gelir, bir ekonomide belirli bir dönemde üretilen mal ve hizmetlerin toplam değerini ifade eder. Gelir, ücretler, kira, faiz ve kâr gibi çeşitli kaynaklardan elde edilebilir. Milli gelir, bir ülkenin ekonomik büyüklüğünü ve genel refah düzeyini ölçmek için kullanılır.
2. Gider: Milli harcamalar veya gider, bir ekonomide belirli bir dönemde yapılan tüm harcamaların toplamını ifade eder. Bu harcamalar, tüketicilerin kişisel tüketim harcamalarını, işletmelerin yatırım harcamalarını, devletin kamu harcamalarını ve net ihracatı içerir.

Bir ekonominin elde ettiği gelirin, aynı dönemdeki harcamalarına eşit olduğunu gösterir. Eğer gelir, harcamalardan daha büyükse, ekonomi bir birikime geçebilir (tasarruf yapabilir), ancak aynı zamanda bu durum talepte bir düşüşe ve ekonomik durgunluğa neden olabilir. Tam tersi durumda, yani harcamalar gelirden daha büyükse, ekonomide talep artışı ve büyüme olabilir, ancak aynı zamanda dış ticaret açığı veya borçlanma gibi durumlar da ortaya çıkabilir.

Hazırlayan: Hayrunnisa ORMAN